سیستم اعتبار اجتماعی چین چیست و چگونه کار می کند؟

سیستم اعتبار اجتماعی چین یک چارچوب نظارتی گسترده است که برای گزارش «قابلیت اعتماد» افراد، شرکت‌ها و نهادهای دولتی در سراسر چین در نظر گرفته شده است. در این مقدمه، توضیح می‌دهیم که سیستم اعتبار اجتماعی چین چیست، چه تفاوتی با رتبه‌بندی اعتبار مالی در جاهای دیگر دارد، و چگونه بر افراد و شرکت‌های فعال در چین تأثیر می‌گذارد.

شهروندان غربی به بررسی اعتبار عادت دارند: شرکتهایی مانند Experian نحوه پرداخت به موقع بدهی های افراد را ردیابی می کنند و به شهروندان امتیازی می دهند که توسط ارائه دهندگان وام مسکن استفاده می شود. همچنین امتیازهایی به سبک اجتماعی همانند خرید از eBay و امتیازدهی رانندگان و مسافران Uber به یکدیگر وجود دارد.

ایده سیستم اعتبار اجتماعی چین همه جنبه های زندگی و در مورد رفتار و اعتماد شهروندان از عدم پرداخت قبوض تا پخش با صدای بلند موسیقی در مترو را شامل میشود و عواقبی چون از دست دادن برخی از حقوق خود شهروندی را شامل میشود.

با این حال تحلیل ها نسبت به این سطح از کنترل اجتماعی از سریالهای تلوزیونی تا تئوریسین ها و پژوهشگران حوزه جامعه شناسی و آینده پژوهی تا مدافعان اقتصاد رفتاری متنوع و محل بحث و مناقشه است.چندانکه در سال 2018، مایک پنس، معاون رئیس جمهور سابق ایالات متحده، زنگ خطر را در مورد سیستم اعتبار اجتماعی چین به صدا درآورد و اظهار داشت: “هدف حاکمان چین اجرای یک سیستم مبتنی بر کنترل تقریباً هر جنبه از زندگی انسان است.

 سیستم اعتبار اجتماعی چین چیست؟

 اصطلاح “اعتبار اجتماعی” یک اصطلاح گسترده و مبهم است که به شبکه‌ای از جمع آوری داده های رفتاری شهروندان با هدف افزایش میزان «اعتماد» در جامعه چین اشاره دارد.

 هدف سیستم اعتبار اجتماعی، آسان‌تر کردن تصمیمات کاملاً  آگاهانه برای مردم و مشاغل است. نمره اعتبار اجتماعی بالا نشان دهنده این است که می توان به یک طرف در زمینه تجاری اعتماد کرد.

 این سیستم با تمرکز بر اعتبار مالی، مشابه امتیازهای اعتباری مورد استفاده در کشورهای غربی، شروع شد و به سمت رعایت موارد و تخلفات قانونی حرکت کرد.

 در سال‌های اخیر، توسعه سیاست برای سیستم اعتبار اجتماعی از ملاحظات اعتبار مالی و انطباق فراتر رفته و مفهوم گسترده‌تری از «اعتماد» را در بر می‌گیرد که شامل اعتبار مالی/اجرای قضایی/قابلیت اعتماد تجاری/اعتماد اجتماعی و همچنین صداقت دولت است.

گامهای عملیاتی

 جمع آوری و به اشتراک گذاری داده ها

 داده ها توسط نهادهای دولتی مرکزی، منطقه ای و شهری و همچنین بازیگران خصوصی جمع آوری و به اشتراک گذاشته می شود. سپس از الگوریتم‌های «بیگ دیتا» برای پردازش آن داده‌ها به شیوه‌ای معنادار استفاده می‌شود.

 تنظیم لیست سیاه و لیست قرمز

 داده های به دست آمده برای افزودن افراد و شرکت ها به لیست ها استفاده می شود. بر اساس حضور در لیست های مشخص شده در بالا، افراد مجازات می شوند و پاداش می گیرند.

 جهت گیری سیاسی و اقتصادی سیستم و نهادهای اجرایی

سیستم اعتبار اجتماعی، در بالاترین سطح، توسط شورای ایالتی هدایت می شود.این قدرتمندترین نهاد اداری در دولت چین است. همچنین کمیسیون توسعه و اصلاحات ملی (NDRC) نقش سیاستگذاری کلان اقتصادی را برعهده دارد.بانک خلق چین (PBoC) نیز نقش برجسته ای در بالاترین سطح سیاست ایفا می کند.ادارات و سازمان های دولتی مرکزی عناصر اجتماعی سیستم اعتباری را اجرا میکنند،دادگاه عالی خلق همچنین فهرست سیاه گسترده ای از مشمولان این طرح را معرفی میکند.

 رتبه بندی اعتباری شرکت های خصوصی

 چندین شرکت خصوصی سیستم های اعتباری خود را با مشارکت داوطلبانه توسعه داده اند (مانند “Sesame Credit” وابسته به علی بابا). برخی از این شرکتها به طور مستقل توسعه یافته اند، در حالی که برخی دیگر به عنوان بخشی از آزمایشات دولتی توسعه یافته اند.در موارد دیگر، با شرکت‌های خصوصی قرارداد بسته شده است تا زیرساخت‌های پشتیبانی از سیستم اعتباری را فراهم کنند.

تاریخچه و پیشینه سیستم اعتبار اجتماعی چین

در حالی که معرفی یک سیستم اعتبار اجتماعی یکپارچه چین به طور رسمی در سال 2014 اعلام شد، پیش سازهای سیستم اعتباری اجتماعی پیشنهادی برای قرن ها – احتمالاً هزاره ها – در چین عمل کرده اند. ایده یا فلسفه اعتبار اجتماعی را می توان به دوره «دولت های متخاصم» در تاریخ چین ردیابی کرد. در آن زمان، مکاتب مختلف فکری برای تسلط رقابت می کردند:

کنفوسیوسیسم

کنفوسیوس (551-479 قبل از میلاد) از یک مفهوم “کل نگر” از طبیعت انسان حمایت می کند که در آن رفاه فردی با شخصیت خوب و عملکرد مناسب جامعه به عنوان یک کل مرتبط است.

محیسم

موزی (470 قبل از میلاد – 391 قبل از میلاد) پیشنهاد کرد که همه انسان ها باید به طور یکسان از یکدیگر مراقبت کنند و از جامعه ای حمایت می کرد که در آن با همه بی طرفانه رفتار شود.

قانون گرایی

این مکتب، (تقریباً 400-300 قبل از میلاد)، بر اهمیت قوانینی که از راس حکومت به شدت اجرا می‌شوند، برای حفظ نظم اجتماعی تأکید می‌کرد.

اگر در لیست سیاه قرار بگیرید چه اتفاقی می افتد؟

 ممنوعیت سفر

 گزارش ها در سال 2019 نشان داد ۲۳ میلیون نفر به دلیل رتبه‌بندی پایین اعتبار اجتماعی که از طریق مرکز ملی اطلاعات اعتبار عمومی چین حفظ می‌شود، در فهرست سیاه از سفر با هواپیما یا قطار قرار گرفته‌اند.

 ممنوعیت مدارس

 در صورتی که والدین افراد رتبه اعتباری اجتماعی ضعیفی داشته باشند، ممکن است نمره اعتبار اجتماعی ،دانش آموزان را از حضور در دانشگاه ها یا مدارس خاصی باز دارد.

 کاهش چشم انداز اشتغال

 کارفرمایان می توانند هنگام تصمیم گیری در مورد استخدام خود از لیست سیاه مشورت بگیرند. علاوه بر این، این امکان وجود دارد که برخی از موقعیت ها، مانند مشاغل دولتی، به افرادی محدود شود که دارای یک رتبه اعتبار اجتماعی خاص هستند.

 افزایش نظارت

 کسب‌وکارهایی که نمرات ضعیفی دارند ممکن است تحت بازرسی‌های بیشتر یا بازرسی‌های دولتی قرار بگیرند.

باشند که از نمره اعتبار اجتماعی پایین ناشی می‌شود.

 لازم به ذکر است که سیستم دادگاه برای افراد یا شرکت ها برای تجدید نظر در مورد امتیاز خود در دسترس است.

لیست سیاه در سیستم اعتبار اجتماعی چین

حضور در این لیست به این معنی است که کسب و کار در خطر است در لیست سیاه قرار گرفته و باید به سرعت اقداماتی را برای بهبود شهرت خود انجام دهد.

 دولت چین از فهرست سیاه به طرق مختلف استفاده می کند. این فهرست به طور مکرر در حال تجزیه و تحلیل است، با اطلاعات موجود در مورد شهروندان و شرکت های فهرست شده در پایگاه داده اصلی آنها به عنوان الگویی برای تعیین امتیاز به هر فرد عمل می کند.

 در حالی که سیستم لیست سیاه چین هنوز در مراحل اولیه خود است، در حال حاضر برجسته ترین سیستم در نوع خود در سراسر جهان است. چین قبلاً این سیستم را عملی کرده است و حق هزاران نفر از ساکنان چین را برای خرید بلیط هواپیما و سفر در داخل یا خارج از کشور منع کرده است. با این حال، بیشتر لیست سیاهی که تا به امروز رخ داده است در نتیجه تخلفات یا رفتار نادرست شرکت ها و افراد شاغل در آنها بوده است.

ابزارهای جمع آوری دیتا در سیستم اعتبار اجتماعی

این کشور سیستم های تشخیص چهره پیشرفته ای را توسعه داده است که می تواند مردم را در کل شهرها دنبال کند. در یک نمایش قدرت در پایان سال 2017، مقامات چینی که با همکاری بی‌بی‌سی نیوز کار می‌کردند نشان دادند که چگونه می‌تواند یکی از خبرنگاران این سازمان را در عرض هفت دقیقه ردیابی و پیدا کند.

 منطقه سین‌کیانگ، در شمال غرب کشور، به بستر آزمایشی برای عملیات کنترل دیجیتال گسترده چین تبدیل شده است. به ویژه، اقلیت عمدتا مسلمان مردم اویغور تحت نظارت فزاینده ای قرار گرفته اند.

با وجود تمام بحث ها در مورد سیستم اعتبار اجتماعی چین،نقطه نظرات در مورد نقش پدرسالارانه دولت در کنترل های اجتماعی و همچنین بسط و توسعه این اعمال سلایق در تمام جزئیات زندگی افراد بحثهای بنیادینی را در مورد این سیستم به میان خواهد کشید.