پروژه رصد شفافیت شهرداری‌ها و شوراهای کشور کلید خورد

پنج شنبه ۲۳ مرداد ۱۳۹۹ در ۱۳:۳۹

---

عضو هیئت رئیسه شورای اسلامی شهر تهران از کلید خوردن پروژه رصد شهرداری‌ها و شوراهای کشور خبر داد.

به گزارش تهران نامه، به تازگی صحبت از رونمایی «سامانه رصد شفافیت شهرداری‌ها و شوراها» به میان آمده است؛ این پروژه توسط کمیته شفافیت و شهر هوشمند شورای شهر تهران کلید خورده و جمعی از سمن‌های فعال در حوزه شفافیت و مبارزه با فساد نیز در این زمینه با کمیته همراهی می‌کنند.

اما پروژه رصد چیست و قرار است چه کمکی به حذف فساد و رانت از شهرداری‌ها و شوراهای کشور کند؟ آیا فساد و تخلفاتی که بخشی از بدنه مدیریت‌ شهری در سطح کشور را فرا گرفته است، با پروژه‌ها و تلاش‌هایی نظیر رصد کاهش می‌یابد؟

درباره این موضوع تسنیم با بهاره آروین رئیس کمیته شفافیت و شهر هوشمند به گفت وگو نشسته که خلاصه آن تقدیم مخاطبان تهران نامه می شود:

پروژه رصدِ شفافیت شوراها و شهرداری‌های کشور، به منظور رصد و در مرحله بعدی ارزیابی اقداماتی تعریف شده که شوراها و شهرداری‌های مختلف کشور در زمینه شفافیت‌بخشی به عملکرد خود انجام می‌دهند.

پس از انتخابات شوراهای اسلامی شهر و روستا در سال ۹۶، شورا و شهرداری تهران در حوزه شفافیت و مبارزه با فساد دست به اقداماتی زد و نظیر آن در بسیاری از شهرداری‌ها و شوراهای دیگر کشور نیز مورد پیگیری قرار گرفت.

در حال حاضر وب سایت‌ها و سامانه‌های شفافیت در بسیاری از شهرداری‌های کلانشهرها و حتی شهرهای کوچک راه‌اندازی شده است.

اما صرف اینکه ما وب‌سایتی تحت عنوان «شفاف» راه‌اندازی کنیم، کار تمام نیست و لازم است مجموعه‌های مدیریت شهری بدانند این اطلاعات و نحوه انتشار و بروزرسانی آن‌ها از سوی عده‌ای رصد می‌شود؛ عده‌ای که مطالبه‌کننده شفافیت و مبارزه با فساد هستند. این مهم باعث شد به راه‌اندازی سامانه رصد فکر کنیم.

کمیته شفافیت در قدم اول، پیش‌نویس شاخص‌هایی را که می‌توانند مورد رصد قرار گیرند تهیه کرد و این پیش‌نویس‌ها طی جلسات مشترکی با حضور سمن‌های مبارزه با فساد، چکش‌کاری و نهایی شدند. درنهایت چک‌لیستی از شاخص‌های شفافیت آماده شد و هر کدام از سمن‌ها نیروهایی را برای انجام رصد معرفی کردند.

این نیروها در مرحله اول وب‌سایت‌های مربوط به شوراها و شهرداری‌های شهرهای بالای ۲۵۰ هزار نفر (یعنی مجموعا ۳۲ شهر) را مورد بررسی قرار دادند که نتایج آن در وب‌سایت پروژه رصد به آدرس اینترنتی www.tpmonitor.ir بارگذاری و ثبت شد.

در این سایت وضعیت شفافیت هریک از شهرها در حوزه‌های مختلف با ترکیب سه رنگ سبز، زرد و قرمز نشان داده شده و از این جهت به لحاظ پیشرفت شفافیت می‌توان میان آنها تفکیک قائل شد.

هدف اصلی و نهایی ما از پروژه رصد این است که با نمایش میزان شفافیت مجموعه‌های مدیریت شهری و دیگر سازمان‌ها و ارگان‌ها در کنار هم، فشار افکار عمومی آنها را ملزم به ایجاد تغییر و تحول کند و رتبه‌بندی شفافیت مجموعه‌های مختلف زمینه‌ساز یک رقابت تنگاتنگ میان آنها شود تا مقاومتشان در برابر شفافیت بشکند و به صورت خودکار میزان شفاف‌سازی خود را بالا برند.

اگر رسانه‌ها به این سایت مراجعه و داده‌های آن را تحلیل کنند، هم شهرهایی که در زمینه شفافیت پیشروتر بوده‌اند معرفی و تشویق می‌شوند و هم شهرهایی که در زمینه شفافیت عقب‌تر هستند به خود آمده و تلاش بیشتری می‌کنند.

بدیهی است افزایش شفافیت و نظارت عمومی برابر است با کاهش فساد و ناممکن شدن ایجاد رانت.

فکر می‌کنم این شرایط، الزامی بسیار قوی‌تر از الزام قانونی ایجاد کند. وقتی شهرها خود را در انتهای لیست ببینند و متوجه رتبه نامطلوب خود شوند، تلاش خواهند کرد تا رتبه خود را ارتقا دهند. همه رتبه‌بندی‌های جهان چنین کارکردی دارند.

اثرگذاری کامل این پروژه منوط به این است که رسانه‌ها روی آن مانور دهند و داده‌ها را مرتبا پایش کنند؛ همچنین سمن‌ها به صورت مداوم پای کار باشند و مطالبه‌گری داشته باشند و تحلیل‌هایی هوشمندانه از داده‌ها ارائه دهند.

به گمان من در صورتی که جامعه مدنی پای کار آمده و روحیه مطالبه‌گری خود را فعال کند، ظرف دو تا پنج سال می‌توانیم به جایی برسیم که همه سازمان‌ها و ارگان‌های دولتی رتبه شفافیت خود را در این سایت رصد کنند.

تنها تضمین پایداری پروژه رصد پس از پایان دوره پنجم مدیریت شهری، مطالبه‌گری مداوم از سوی جامعه مدنی است.